آرامگاه هدایت علی شاه کوهبنانی معروف به محمد شهید کوهبنانی

هدایت علی شاه کوهبنانی ،از فضلای زمان خود بوده است که در کوهبنان متولد گردیده است و برای تحصیل به کرمان رفته ایشان در محضر اساتیدی همجون عبد الصمد همدانی ،به کسب مدارج علمی نائل آمد و در جریان سفر به مشهد در میانه راه به دست تعدادی بلوچ کشته میشود بعد از این واقعه جنازه او را به کوهبنان انتقال داده شده ودر مشرق کوهبنان و نزدیکی خانقاه شیخ ابوسعید به خاکسپردند و اهلی کوهبنان این مکان را خاک آخوند مینامند این مکان از نمای آجری به صورت چند ضلعی کثیر الاضلاع ساخته شده و دارای گنبد میباشد نمای خارجی آن دارای ۹طاق میباشد آرامگاه دارای چهار ورودی می باشد و از طرف ضلع غربی به وسیله یک پلکان به طبقه دوم منتهی میشود و توسط راه پله مارپیچ به سمت گنبد راه پیدا می کند و گنبد بروی یک ساق آجری استوار می باشد این بنا با توجه به سبک معماری احتمالاً به قرن یازدهم هجری تعلق دارد. قبر آخوند شهید در این بنا با سنگ قبری از جنس مرمر به طول دو و عرض یک متر قرار دارد بر روی این سنگ قبر اشعر زیر حک شده است

حیف از آن شهریار کشور عشق که ز وی داشت شهر عقل نسق
آنکه بودی به فن فکر استاد و آنکه بودی زاهل ذکر سبق
وقت تحقیق مشکلات دقیق بود از هر دقیقه باب دق
بی گمان بود عقل را مصدر به یقین گشت علم را مشتق
گرگ نامی به تیغ تیز نمود جامه یوسف زمان را شق
روز یکشنبه نیمه شعبان گشت جانش ز قید تن مطلق
آن حسن رسم و آن محمد اسم شد به مولای خود علی ملحق
چون حسین شد شهید تیغ جفا در ره مشهد رضا الحق
بود بدو کار خیر مستحکم رفت شد امر شرع بی رونق
خواست تاریخش از ظفر اخگر با رخ زرد اشک همچو شفق
چون که باب هدایت حق دید برجهان و جهانیان مغلق
خاک بر سر نمود و گفتا آه شد محمد شهید در ره حق

محمد شهید کوهبنانی اولاً ذکور نداشت ولی هفت دختر داشت که در مورد بیش از چهار نفر از آنها اطلاعی به دست نیامده و آن چهار نفر بدین قرارند:

۱- زینب بیگم عیال سیدمحمد صالح که از عرفای آن زمان بوده.
۲- سکینه بیگم زن میر زا یوسف کرمانی متخلص به اخگر . در ریاض العارفین است
که اخگر از سلسله میرزاسیدحسین خان می باشد و این رباعی از اوست:
مردان سوی عالم حقیقت راندند نامردان در بهانه جویی ماندند
یک نکته بگویمت گر از من شنوی آن برد به دوست ره که او را خواندند
۳- فاطمه بیگم زن « حاج میرزا حسن طبیب کرمانی » و از او پسری به ظهور رسید به نام
نام ابوتراب که در مذهب شیخیه مقامی داشت و ساکن پونه اصفهان بود . دیگر پسر او مقرب الخاقان میرزاعلی اکبر خان ناظم الاطباء است که پزشکی بوده مسیحا دم در طب و استاد مسلم این علم.

۴- عیال مرحوم میرزا کاظم بروجردی وزیر کرمان . میرزاکاظم ، خلف الصدق میرزا محمد بروجردی است که در زمره وزرای خاقان مغفور است (می گویند به دستور او آرامگاهی برای محمد شهید ساخته شد)

حاج زین العابدین شیروانی در بستان السیاحه شرح مفصلی درباره هدایت علیشاه می نویسد که ذیلاً قسمتی از آن نقل می شود:

ایشان به خدمت حسن علیشاه اصفهانی مشرف شد و از برکت انفاس ولایت اساس آن حضرت به مرتبه اعلی درجه رسید . اذن ارشاد و رخصت هدایت عباد یافته بعضی اوقات به زیارت عالیات مشرف شدی و از اهل روزگار جور بسیار دید و از ابر اهیم خان حاکم کرمان اذیت فراوان کشید و بعد از ایذا و آزار، او را از بلده کرمان اخراج گردانید و آن جناب به کرّات فرمود که من در این سفر کشته خواهم شد و خون من به گردن ابراهیم خان خواهد بود هرچند آن جناب پیغام نمود که گناه من چیست؟ و در » ؛ موجب اخراج من کدام معصیت است؟ ابراهیم خان در جواب گفته بود که حسن ذات و محامد صفات ایشان مرا حرفی نیست اما ما را با درویشان صفائی و از ایشان طلب دعایی نیست اگر فرضاً حضرت خاتم الانبیاء آمده ب ه من بگوید که فرقه صوفیه مردمان نیک نهاد و صاف اعتقادند من برآن حضرت اعتراض خواهم نمود و کلام آن حضرت را منکر خواهم بود. نعوذبالله من غضب الله از این چهل مرکب و از اینگونه تعصب آن بزرگوار ناچار گشت در سنه ۱۳۲۸ هجری از راه بیابان با چند نفر از دوستان عزم زیارت مشهد مقدس نماید و در قرب منزل چهل پایه جمعی از طایفه بلوچ به قافله رسیدند و آ نجناب را شهید کردند در آن وقت باد تندی وزید آسمان تیره و تار گشت. بعد از آنکه هوا صاف شد سید محمد صالح و میرعلیشاه که در خدمت مولانا بودند جسد مبارک را ب ه کوهبنان آوردند . از کرامات ایشان یکی اینکه : خبر شهادت خود را مکرر ذکر می نمود و می گفت: وقتی که به زیارت سیدالشهداء رفتم آرزو کردم که من هم شهید شوم و شد. در این سفر گفته است

غیر ناکامی در این ره کام نیست راه عشق است، این ره حمام نیست

و به دفعات زیاد به یاران خود میفرمودند که اینجانب هشت مرتبه به عتبات عالیات و هشت دفعه به ارض اقدس و مشهد مقدس مشرف شده ام و هرگز تمنایی از باب امور دنیا در خدمت ایشان نکرده ام مگر در سفر اخیر خدمت حضرت سید الشهداءعرض کردم ،که ای بزرگوار تو سید و سر حلقه شهدائی،من از جانب تو التماس شهادت دارم و امیدوارم که ملتمس من به اجابت آید و در واقع چنین شد.