معـرفی شهـر کوهبنـان
موقعیت جغرافیایی شهرستان کوهبنان
شـهـرسـتــان کـوهـبـنـان در ۱۶۰ کیـلـومـتـری شـمـال غــرب اســتـان کـرمــان واقــع شــده و دارای طــول جغــرافیـایی (۵۶ و ۱۷ ) شـرقی و عـرض جـغـرافـیایی (۳۱و۲۵) شمـالی می باشد و ارتــفـاع آن از سطـح دریـا ۱۹۴۵ متر است .
وسـعـت کوهـبـنان ۳۳۳۰ کیـلومتــر مـربــع است که مـعـادل ۱/۸۲ درصـد مساحـت کل استـان کرمان را شـامل می شـود . این شـهرستـان از شـمال به شهرستــان بافـق از جـنـوب به شهرسـتان زرنـد از مشرق به شهرستان راور و بهاباد و ازمغرب به نوق رفسنجان و زرند محدود است .
سـردترین ماه سال دی ماه و گـرمترین ماه سال تیرماه است . متوسط درجـه حـرارت این شهرستان ۱۲/۸ درجه سانتی گراد می باشد .
معروفتـرین رودخـانـه آن رودخانه شـور می باشد کـه فصلـی است و از کوههـای اطراف سـرچشـمه گرفتــه و از جنوب غرب بـه شاخـه اصلی شور می ریزد .
وزش بادهای موسمی در فصل تابستان و پائیز از مشـرق به سمت مغرب و از اواخر زمستـان و فصل بهار بادهایی از شمال به جنوب و از مغـرب به مشرق و از جنوب شرقی به شمال غربی می وزند .
اطراف کوهبنان را کوهـهای مرتفعی احـاطه کرده اند که بزرگتـرین آنها کوه داودان با ارتفاع ۳۶۶۰ متر است .
گسـل کوهبـنان جـزء گسل های فـعال ایران می باشد که علل تهدید کننده برای مساکـن و صنـایـع است .
در بـاب وجه تسـمیه کوهبنان روایـات مختـلفی است عـده ای بر این عقـیـده انــد که وجـود درخـتـان فراوان بنه در این منطقه موجب شده تا آن را (کوه بنه ) و در گذر زمان کوهبنان بنامند .
عـده ای بر ایـن اعتـقادند چـون ارتفاعات کوهبنان بلـند بوده و افرادی بر بالای کوهـها می ایستـاده و مناطق اطراف را زیر نظر می گرفتند که به آنها کـوه بانان می گفتند که مخفف آن کوهبنان می شود و رفته رفته بر این محل اطلاق شده است .
نـام های مختلفی از این سـرزمیـن در تواریــخ آمده اسـت که عبارتند از کوهبـنان ،کوبنـان ،کوبنـات ، کوبیان، کهبنان ،کبینان ،کوبونات
کوهبنان از نظر تاریخی پیشینه ای بس طولانی دارد .
کوهبـنان از نظر فرهـنگی همیشه جایگاه ارزشمندی به ویژه در زمینـه های علم و دانـش و کمال و معرفت داشته است .
شـهـر کوهبـنان مـامـن و مـاوای مشـاهیــر و عــرفـای بــزرگی همــچــون شـاه نعــمـت الـله ولـی، افضـل الدین ابـوحامـد کـرمانی کوهبنـانی ، بـرهان الدیـن خـلیل اللـه ، شمس الائـمـه کوهـبنـانی ، محمد شهیـد کوهبنانی ، شرف کوهبنانی ، زاهد عمانی و…. بوده است .
گردشگری و آثار تاریخی و باستانی :
این دیـار در گذشتـــه از موقـعیت گردشگری منـاسبی برخوردار بوده و اکثر سـیاحان و جـهانگردان در نوشته های خود از آن یاد کرده اند .
آثار تاریخی و باستانی کوهبنان عبارتند از :
سنگ نوشته : در دامنه کوه خانقاه سنـگ نوشته ایـست منسـوب به کـمال الـدین عبــدالـرزاق که در قسمت پائین کوه و در ارتفاع ۳ متری قرار دارد .
برج ها : کوهبنان دارای برج های متـعددی است که معروفترین آنها برج سنـگی درشوئیه و برج افزاد می باشد .
آسیاب های آبی : آسـیاب های آبی در روزگاری نه چـندان دور نقش اصلی را در اقـتـصاد این خطــه ایفا می کردند .
قـلعه دختـر: بر فـراز کوه خانقاه قلـعه ای است مخروبه معــروف به قلعــه دختر که بر قلـه کـوه خـود نـمایی می کند . قلعه ای که روزگاری به عنوان یک پـایگاه نظامـی و جایـگاه امنیتـی مـورد استـفاده قرار می گرفت. مصالح به کار رفته در این قلعه سنگ و خاک و گچ است .
تخت امـیر(لطیفی ): در مجاورت خانـقاه شیخ ابوسـعید ،تخـتی صـاف و از سنگ وگـچ ساخته شده است که روزگاری محل برگزاری جلسات عرفا و چله نشینی آنها بوده است .
حمام های قدیمی : کوهبنان در سال ۱۳۲۲ پنج حمام داشت که قدیمی ترین و بزرگترین آنها حمام چماه بود . این حمام با پلان مستطیل شکل و سقف شیب دار خود ، روزگاری مکانی برای طهارت و پاکیزگی مـردم کوهبـنان به شمار می رفـت و امـروز از آن به عـنوان مـوزه ای برای نـگهداری وسایـل قدیمی استفاده می شود .
خانـه آلـطه : این خانـه در شمـال شهـر کوهـبنان قـرار گرفتـه و دارای ۸ ضلـعی ، فضـای مشـجـر و چنارهای چند ده ساله در حیاط مرکـزی است بادگیر ۴ سویه از ویژگی های دیگر این خانه است این باغ از قـدمت زیـاد و وجود مـعمـاری بسیار عالـی و با شکـوهی بـرخوردار است این باغ بـزرگ شامـل قسمتهای مختلف تابستان نشین و زمستان نشین و انبارها و سرای خادمین و مباشرین می باشد
زیارتگاهها و اماکن مقدسـه :
مسـاجد و مکان های مـذهبــی ایـن شهــر عـبارتنــد از : مسـجـد صـاحـب الـزمـان (عج) ، مسجــد امام خمینی (ره )، مسجـد علی ابن ابـیطالب (ع) ،مسجد النبی دهـمیر، مسـجد فاطمیه درشوئیه مسـجد امـام صادق ، مسجـد جامع پایین شهر ،حسینیـه بـزرگ ،حسینیـه سیـدالشهــدا، حسینیه قمر بنی هاشم ، حسینیه انصار ، تکیه شهید بهشتی و تکیه شهید روح الامینی
امامــزاده سـیـد سلیمان شـاه : طـبـق شـجـره نـامه ای که در داخـل مقبــره ایشـان نصـب شـده از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) بوده که در کوهبـنان به دست خـوارج به شهادت رسید ، آرامـگاه این امامزاده در یک کیلومتری مزار شیخ برهان الدین در قسمت غربی کوهبنان ، در اراضـی مشـهور به دهنو می باشد و اهالی وقت او را امامزاده سلیـمان شـاه می نامند مردم اموات خود را در اطـراف این امـامزاده به خـاک می سپارنـد و شهیدان هشت سال دفـاع مقدس در جـوار این امامزاده آرمـیده اند .
زیارتگاه بی بی عصمت : این مقبـره بر فراز تپـه ای بلنــد در شمال غربی کوهبنــان واقــع شده که بر اساس شجره نامـه موجود در حرم بی بی عصمت در نیمه دوم قرن هفتــم وفـات یافتــه است که محل برگزاری مراسم مذهبـی و زیارت اهالی منطقـه و دیگر مناطق می باشد ۰ و امـروز به عنوان مکانی سیاحتی و زیارتی شناخته شده و هر سال در فصل تابستان پذیرای تعداد کثیری از میهمانان دور و نزدیک است .
زیارتگاه بی بی خاتون : در فاصله ۳ کیلومتری جنوب کوهبـنان مزاری است که اهـالی برای آن احترام ویژه ای قائل هستند این محل پیکر مطهر شهدای جور را در خود جای داده است .
امامزاده زیـد بـن علی : این بـنا در دهـستان خرمـدشـت و در ۳۰ کیلومـتری شـمال کوهـبنان قرار دارد و مردم او را از شـجره طیـبـه امام زین العابدین (ع) می دانند که به دست خوارج به شهادت می رسد .
زیارتگاه خواجه خضر : ازجمله زیارتگاه های دیگر کوهبنــان است که در فضـای کوچک آن شمـع روشن می کنند که قدمت این بنا قریب ۷۰۰ سال و به عصر تیموریان باز می گردد .
آرامگاه شهید محمد کوهبنانی : در این مکان عارفی به نام هدایت علی شاه کوهبنانی آرمیده که از فضلای زمان خود بوده که در کوهبنان متولد گردیده و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در کوهبنان و کرمان به محضر اساتیدی چون عبدالصمد همدانی مشرف شد و مدارج عالی علمی را طی کرد وی در سفری که به مشهد داشت در میانه راه به قتل می رسد و جنازه وی به کوهبنان انتقال و به خاک سپرده می شود این مقبره به مقبره آخوند نیز شهرت دارد . بنای آن آجری و چند ضلعی است
آرامگاه برهان الدین کوهبنانی : این مقبره در گذشته همجوار مقبره آخوند بوده که خراب شده و اینک به حرمت آن عارف نامی مقبره جدیدی در بالا دست تر در حال احداث است که به صورت چند ضلعی و با پنجره های طاقی است .
خانقاه شیخ ابوسعید : خانقاه قدیمی منطقه کوهبنان که قبل از زمان شاه نعمت اله ولی این خانقاه ساختــه شده و مرکـز عرفـان و تصوف و چله نشینی بوده است که هنوز آثاری از آن بر جای مانده است بدلیل قدمت زیاد این بنا و همچنین نوع گچ بریهای آن به عنوان اولین خانقاه کرمان شناخته شده است و مصالح به کاررفته در این بنا سنـگ و آجر و به ندرت خشـت است در حال حاضر محوطـه اطراف آن چمـن کـاری شده و در محدوده پارک برهان الدین قرار دارد .
تیمچه علی خان (بازار قدیمی) با قدمتی ۲۵۰ ساله ،خانه وکیل زاده ، خانه عطاپور و خانه سیف الدینی متعلق به دوران قاجاریه از دیگر آثار باستانی شهر کوهبنان هستند.